Viêm tuỷ cắt ngang là hội chứng lâm sàng đặc trưng bởi thương tổn cấp tính một đoạn tuỷ sống, biểu hiện liệt vận động, mất cảm giác dưới nơi tổn thương, rối loạn cơ tròn.
Bệnh thường gặp ở trẻ 5 – 15 tuổi, nguyên nhân không rõ ràng, nhưng thường kết hợp với bệnh nhiễm virus không đặc hiệu (herpes, zona, Epstein – Barr, Echo).
Bệnh tổn thương màng myelin của tế bào chất trắng, chất xám và mạch máu.
Chẩn đoán
Lâm sàng
Đau đầu, mỏi, tê bì 2 chân, đau thắt lưng.
Sốt gặp 50% trường hợp.
Từ từ yếu hai chân ngày thứ 2 – 3 hoặc đột nhiên liệt hai chân. Liệt mềm dưới nơi tổn thương, mất phản xạ gân xương.
Mất cảm giác nông, sâu dưới nơi tổn thương.
Rối loạn cơ tròn (bí tiểu tiện, táo bón).
Diễn biến bệnh: Sau 2 – 3 tuần từ liệt mềm có thể chuyển sang liệt cứng (phản xạ gân gối tăng, phản xạ Bakinsky ương tính, có clonus).
Bệnh có thể tiến triển đi lên, gây liệt tứ chi và hô hấp.
Xét nghiệm
CTM thường trong giới hạn bình thường.
Dịch não tuỷ: Bạch cầu đơn nhân tăng nhẹ.
Protein tăng dưới 1 g/l.
Chẩn đoán phân biệt
Viêm đa rễ và dây thần kinh (hội chứng Guillair Barre), liệt mềm hai chi, hoặc tứ chi, không rối loạn cơ tròn.
U tuỷ: Bệnh xuất hiện từ từ, liệt cứng ưu thế một chi. Chẩn đoán xác định bằng chụp cộng hưởng từ.
Điều trị
Chăm sóc
Thay đổi tư thế nhằm chống loét.
Đề phòng nhiễm khuẩn đường tiết niệu khi thông nước tiểu.
Thuốc men
Methylprednisolone (Solumedrone) 10 – 15mg/kg tiêm tĩnh mạch, 7 ngày.
Prednisolone 1 – 1,5mg/kg trong 3 – 4 tuần, giảm dần liều rồi ngừng.
Vitamin nhóm B: B1, B6, B12.
Sau 2 tuần điều trị bệnh nhân cần được phục hồi chức năng.
Dinh dưỡng đảm bảo đủ chất lượng, số lượng
Methylprednisolone (Solumedrone) 10 – 15mg/kg tiêm tĩnh mạch, 7 ngày.
Prednisolone 1 – 1,5mg/kg trong 3 – 4 tuần, giảm dần liều rồi ngừng.
Tiên lượng
60% có triệu chứng hồi phục sau 2 – 12 tuần, bệnh sau 3 tháng không hồi phục có tiên lượng xấu.
15% không có triệu chứng hồi phục.
3% có thể chuyển thành xơ cứng rải rác tuỷ, bởi vì có hiện tượng mất myelin tái phát.
