Viêm gân bánh chè thường xảy ra ở những vận động viên mà tính chất của môn thể thao đòi hỏi phải sử dụng động tác của gối nhanh, mạnh hoặc liên tục nhất là những bệnh nhân là vận động viên nhảy cao hoặc nhảy xa, vì vậy tổn thương này còn được gọi là “Jumper’s knee”( gối của vận động viên nhảy xa). Gân bánh chè là cấu trúc giải phẫu nối giữa xương bánh chè và xương cẳng chân( xương chầy).
Các yếu tố thuận lợi cho viêm gân bánh chè là:
– Tình trạng quá tải của gối: vận động liên tục, kéo dài, khởi động không kỹ,…
– Yếu tố chấn thương
– Yếu tố tuổi: thường gặp ở người trung niên
-Yếu tố bệnh lý: dễ gặp ở người có bệnh lý hệ cơ xương khớp mạn tính như Gout, viêm khớp dạng thấp, …
-Đặc điểm giải phẫu bất thường như xương bánh chè lên cao, chân lệch trục,…
– Các yếu tố khác như: thể trạng quá béo, tình trạng hai chân không khỏe bằng nhau dẫn đến sự quá tải ở một chân,…
Triệu chứng lâm sàng của viêm gân
Dấu hiệu chính là đau. Đau nằm ở vị trí trước gối nơi gân bị viêm, nó có đặc điểm sau:
-Ngày càng tăng dần, âm ỉ hiếm khi là đau kinh khủng
-Đau tăng khi vận động gấp duỗi gối như khi thực hiện các động tác: leo cầu thang, ngồi xổm,…
-Đau tập trung
– Đau có tính chất chu kỳ, đi từ đau liên tục, sau đó đến đau mạnh, giảm dần rồi lại tăng lên.
-Tiến triển của nó có thể nhiều tháng. Viêm gân có thể tiến triển theo hướng khỏi tự nhiên, hoặc trở thành mãn tính .Có những trường hợp đứt gân do viêm là những biến chứng tuy hiếm nhưng rất nặng: có thể gặp đứt gân bánh chè hay đứt gân cơ tứ đầu. Triệu chứng khi đó biểu hiện bằng đau tăng đột ngột sau một cú nhảy, …đồng thời mất hoàn toàn chức năng vận động của cơ.
Lưu ý: Nếu các triệu chứng đau không giảm hoặc nặng hơn, ảnh hưởng đến đi lại, sinh hoạt hoặc xuất hiện tình trạng sưng nề, tấy đỏ thì bạn cần phải đến khám và tư vấn ngay với bác sỹ.
Chẩn đoán:
Việc chẩn đoán dựa vào thăm khám lâm sàng là chính, một số trường hợp cần phải thực hiện thêm các thăm khám cận lâm sàng khác như chụp X quang, siêu âm khớp gối hoặc chụp Cộng hưởng từ khớp gối. Tuy nhiên, các biện pháp này chủ yếu nhằm mục đích loại trừ đau do các nguyên nhân khác như các tổn thương sụn chêm, dây chằng, tổn thương thoái hóa khớp,…
Điều trị
Việc điều trị viêm gân bánh chè có thể kéo dài và phức tạp tùy theo mức độ tổn thương. Một số trường hợp nặng khả năng cải thiện có thể không cao, đặc biệt là nếu xảy ra biến chứng đứt gân. Vì vậy, cần thăm khám và tư vấn bởi bác sỹ sớm khi các triệu chứng mới khởi phát thì hiệu quả điều trị sẽ cao hơn.
Nghỉ ngơi. Không cần chỉ định nghỉ hoàn toàn. Thực tế, nghỉ hoàn toàn có hại hơn là có lợi. Nó tạo điều kiện thuận lợi cho teo cơ và giảm thời gian phục hồi chức năng. Thường chỉ định cho nghỉ phù hợp với thời gian đau. Để giảm bớt gánh nặng cho gân phải dùng nạng để đi lại, có khi phải dùng cả nẹp gối nhằm mục đích cho khớp gối nghỉ ngơi.
Điều trị thuốc điều trị các thuốc chống viêm giảm đau, không cortisone, nó rất có tác dụng lên gân cơ tứ đầu và gân bánh chè. Chỉ định dùng thuốc trong những trường hợp cấp tính, ngược lại trong trường hợp mãn tính, nó không có tác dụng nhiều . Sử dụng thuốc ở các dạng khác nhau: viên, gel, hay kem bôi bên ngoài,…
Điều trị bằng chích thuốc bằng nhiều mũi nhỏ (mésothérapie) kết quả không ổn định. Người ta thường phải phối hợp thuốc chống viêm, thuốc dãn mạch và thuốc tê. Phần lớn các trường hợp lại cho kết quả tốt.
Phục hồi chức năng là một trong những điều trị quan trọng của viêm gân. Biện pháp vật lý trị liệu ( siêu âm, sóng ngắn, laser,…) xoa bóp, tăng vận động cơ, kéo dài cơ cũng có tác dụng tốt.
Điều trị phẫu thuật: Rất ít khi cần, chỉ định tuyệt đối trong trường hợp có biến chứng đứt gân. Chỉ định trong trường hợp thất bại khi điều trị nội khoa kéo dài không kết quả. Đặc biệt là đau kéo dài và cản trở hoạt động thể thao.
