PHỤC HỒI CHỨC NĂNG VIÊM MỎM TRÊN LỒI CẦU NGOÀI XƯƠNG CÁNH TAY
I.ĐẠI CƯƠNG
– Viêm mỏm trên lồi cầu ngoài xương cánh tay còn được gọi là khuỷu tay của người chơi tennis với đặc trưng bởi triệu chứng đau tại vùng lồi cầu ngoài cánh tay. Tổn thương cơ bản là viêm chỗ bám của gân các cơ duỗi cổ tay hay ngón tay do hoạt động quá mức hoặc tình trạng căng giãn do các động tác đối kháng ở tư thế ngửa cổ tay, ngoài ra còn do lặp đi lặp lại hàng ngày trong thời gian dài các động tác xoay, vặn, đan lát…
– Bệnh hay gặp ở lứa tuổi từ 40 đến 50, có thể tự khỏi nếu nghỉ hoặc kéo dài từ vài tuần đến vài năm
II.CHẨN ĐOÁN
1.Các công việc của chẩn đoán
1.1. Hỏi bệnh
– Đau vùng lồi cầu ngoài cánh tay, có thể lan xuống cẳng tay, mặt mu tay
– Đau khi làm một số động tác như duỗi cổ tay, lắc, nâng một vật nặng, mở cửa…
– Giảm khả năng duỗi cổ tay và cầm nắm.
1.2. Khám và lượng giá chức năng
– Không có biểu hiện các triệu chứng toàn thân như sốt, thiếu máu, gầy sút
– Các động tác vận động khớp khuỷu bình thường
– Có thể thấy sưng nề nhẹ tại điểm trên lồi cầu ngoài xương cánh tay
– Ấn vào điểm trên lồi cầu ngoài xương cánh tay đau chói.
– Đau xuất hiện hoặc tăng lên khi làm các động tác đối kháng ở tư thế duỗi cổ tay và ngửa bàn tay
2.Chỉ định xét nghiệm cận lâm sàng
– Các xét nghiệm về viêm và sinh hóa bình thường
– X quang khớp khuỷu
3.Chẩn đoán phân biệt
– Thoái hóa khớp khuỷu: Biểu hiện rõ trên X quang.
– Viêm túi thanh dịch khuỷu tay
– Bệnh lý rễ cột sống cổ ( C5 – C7) đau dọc từ vai xuống bàn tay, kèm theo rối loạn cảm giác, MRI thấy hình ảnh tổn thương
III. PHỤC HỒI CHỨC NĂNG VÀ ĐIỀU TRỊ
1.Nguyên tắc phục hồi chức năng và điều trị
– Giảm đau.
– Phục hồi các hoạt động chức năng hàng ngày của khuỷu, cánh tay, bàn tay
2.Các phương pháp và kỹ thuật phục hồi chức năng:
2.1. Nghỉ ngơi và tập luyện đóng vai trò quan trọng quyết định khỏi bệnh: Điều chỉnh các động tác của khuỷu, cẳng tay, bàn tay, cổ tay khi làm việc, trong sinh hoạt để tránh các động tác đột ngột, quá mức. Cố định bằng đai chun cổ tay, khuỷu tay. Tập luyện các bài tập mạnh cơ và kéo giãn các cơ bị ảnh hưởng, cường độ tập đến mức độ căng không gây đau.
2.2. Điều trị bằng nhiệt vùng lồi cầu ngoài xương cánh tay: Có thể chọn một trong các phương pháp nhiệt sau: Hồng ngoại, đắp paraphin hoặc bùn khoáng, từ trường nhiệt, sóng ngắn
2.3. Điện phân dẫn thuốc chống viêm giảm đau như Natrisalicylat 3% đặt tại vùng mỏm trên lồi cầu ngoài cánh tay.
2.4. Siêu âm: Có thể sử dụng dòng liên tục hoặc xung, có thể dùng siêu âm dẫn thuốc chống viêm giảm đau dạng mỡ như Voltaren emulgel…
2.5. Kích sốc: 1 tuần/lần
2.6. Kỹ thuật di động mô mềm
3.Thuốc
3.1. Dòng Acetaminophen (paracetamol) 500mg X 4 viên/ngày. Có thể kết hợp với codeine (Efferalgan codeine) hoặc tramadon (Ultracet) tuy nhiên chỉ nên dùng ngắn ngày
3.2. Dòng chống viêm giảm đau không steroid (NSAID): Dùng liều thấp, ngắn ngày. Cẩn trọng khi dùng cho bệnh nhân lớn tuổi, có ti ền sử bệnh lý đường tiêu hóa, tim mạch hoặc suy thận m ạn. Có thể dùng đường uống hay đường bôi ngoài da.
3.3. Tiêm corticoid tại chỗ: Tiêm 0,5ml tại chỗ trong trường hợp đau nặng hoặc dai dẳng. Tiêm lại tối thiểu sau 3 tháng
IV.THEO DÕI VÀ TÁI KHÁM
– Các chỉ số theo dõi: Tình trạng đau, các hoạt động chức năng sinh hoạt hàng ngày người bệnh.
– Tái khám 1 tháng/lần sau đợt điều trị đau cấp, sau đó 3 tháng/lần
Trích: Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị của chuyên ngành Phục hồi chức năng 2014 của Bộ y tế: Số 3109/QĐ-BYT
