HƯƠNG NHU
HÌNH ẢNH, TÁC DỤNG, VỊ THUỐC NAM, ĐÔNG Y, BÀI THUỐC DÂN GIAN CHỮA BỆNH, THUỐC BẮC
Tên khoa học:
Hương nhu tía: Ocimum sanctum L. Họ: Bạc hà (Lamiaceae).
Hương nhu trắng: Ocimum gratissimum L. Họ: Bạc hà (Lamiaceae).
Tên khác:
Hương nhu tía: É đỏ, É tía.
Hương nhu trắng: É trắng, Hương nhu trắng lá to.
Cách trồng: Trồng bằng hạt. Hạt thu hái xong chưa gieo ngay vì tỷ lệ nẩy mầm thấp, mà phải để đến mùa sau. Gieo hạt vào mùa đông xuân trong vườn ươm. Khi cây con cao 20cm-30cm mới đem trồng ở đất tơi xốp, ẩm, được đánh luống như trồng rau cải. Cây cách cây 50cm. Sau 3-4 tháng khi cây đã có hoa là thu hoạch
Bộ phận dùng và cách bào chế: Dùng cành có hoa lá.
Cách bào chế: Dùng tươi, thu hái quanh năm.
-Dùng khô: Cắt cành đang ra hoa rửa sạch, thái thành từng đoạn dài 2- 3cm phơi trong râm cho đến khô.
Tác dụng và liều dùng: Chữa bệnh cảm, say nắng, nhức đầu, đau bụng tiêu chảy, nôn mửa, phù thũng, kích thích tóc mọc.
Liều dùng: Tươi 20- 30g/ ngày. Khô 4- 10g/ ngày.
Bài thuốc ứng dụng:
Bài 1:Chữa say nắng với các chứng: Đang làm việc ngoài trời nắng, đột nhiên bị choáng váng, hoa mắt, chóng mặt, toát mồ hôi…
Hái 20g- 30g lá hương nhu rửa sạch, giã nát, vắt nước uống, hoặc dùng bài thuốc sau: Lá hương nhu 30g, Hạt đậu ván trắng 30g, Củ sắn dây 24g, Gừng tươi 12g. Tất cả phơi khô tán thành bột mịn, hãm nước sôi uống mỗi lần 10- 15g.
Bài 2: Bệnh cảm nắng mới phát với các triệu chứng như đau đầu, sốt không đổ mồ hôi, sợ lạnh, người bứt rứt, tức ngực:
Hương nhu 8g, Kim ngân hoa 12g, Hoa đậu ván trắng 12g, Hậu phác 8g, Liên kiều 8g.
Sắc với 6 chén nước còn 2 chén. Uống 1 chén mà thấy ra mồ hôi thì ngừng. Nếu chưa ra mồ hôi thì uống tiếp chén thứ 2 là khỏi bệnh.
Bài 3:Chữa nhức đầu, phát sốt, sợ rét, đau bụng, thổ tả, phù thũng:
Hương nhu khô 4- 6g sắc nước uống.
Bài 4:Chữa trẻ con tóc mọc ít, thưa: Sắc đặc lá hương nhu hoà với một ít mỡ heo, bôi vào da đầu.
Bài 5: Chữa hôi miệng: Sắc lá hương nhu ngậm nhiều ngày.
Bài 6: Chảy máu cam: Lá hương nhu khô tán thành bột mỗi lần uống 4- 6g.
Bài 7: Chữa phù thũng, nước tiểu đục:
Hương nhu tía 9g, Rễ cỏ tranh 30g, Ích mẫu 12g. Sắc với 600ml nước còn 200ml chia uống nhiều lần trong ngày.
Bài 8: Chữa chứng trúng thực do ăn phải thức ăn thiu, nguội, khó tiêu, gây bứt rứt khó chịu, chướng bụng, nóng cổ, muốn ói mửa, xây xẩm:
Lá hương nhu trắng tươi, rửa sạch, giã nát, cho thêm ít nước chín, vắt lấy nước uống. Uống xong, bệnh nhân sẽ mửa ra là hết bệnh.
