HÒE, HÒE HOA
HÌNH ẢNH, TÁC DỤNG, VỊ THUỐC NAM, ĐÔNG Y, BÀI THUỐC DÂN GIAN CHỮA BỆNH, THUỐC BẮC
Tên khoa học: Stypnolobium japonicum (L.) Schott. Họ: Đậu (Fabaceae).
Tên khác: Hòe hoa, Hòe mễ, Lài luồng(Tày).
Cách trồng: Trồng bằng hạt hoặc giâm cành. Hạt được chọn từ những cây hòe tốt, có 15-20 năm tuổi. Ngâm hạt cho no nước, ủ nẩy mầm mới đem gieo vào vườn ươm. Đất vườn ươm được làm kỹ, lên luống rồi gieo hạt với khoảng cách 15-20cm. Gieo xong, phủ đất dày 1cm, tưới ẩm. Gieo hạt vào mùa xuân, khi cây được 1 năm tuổi mới đem trồng đại trà. Nếu trồng bằng giâm cành thì phải xử lý ra rễ bằng chất kích thích.
Hòe được trồng bằng đất tận dụng ở hai bên đường. Đào hố có kích thước 50x50x50cm, cách nhau 4-5m. Bón lót 10-15kg phân chuồng hoai mục trộn với đất rồi trồng cây giống xuống. Sau đó tưới ẩm cho đến khi cây bén rễ. Cây trồng sau 3-4 năm mới ra hoa.
Bộ phận dùng và cách bào chế: Dùng nụ hoa, hoa, quả, lá.
Nụ hoa thu hái từ tháng 5-10, vào buổi sáng, khi hoa mới chớm nở ( mỗi chùm có từ 5-10 bông nở). Sau đó phơi ngay cho đến khi bóp nụ giòn tan là được. Nếu sấy thì ở nhiệt độ 60-700C.
Các bộ phận khác như hoa, quả, lá cũng phơi hoặc sấy khô. Lá còn dùng tươi.
Tác dụng và liều dùng: Thanh nhiệt, lương huyết, chỉ huyết, dùng để chữa các chứng bệnh: Đại tiện ra máu do phong nhiệt, tiểu ra máu, băng lậu, chảy máu cam, nôn ra máu, tăng huyết áp, xơ vữa động mạch, bệnh mạch máu do đái tháo đường, bệnh võng mạc, thiểu năng tuần hoàn não.
Liều dùng: 8-16g/ngày dạng thuốc sắc.
Bài thuốc ứng dụng:
Bài 1: Chữa đại tiện ra máu:
Nụ hòe (sao) 20g, Trác bá diệp (sao) 20g, Chỉ xác 12g, Kinh giới 8g, Hoàng bá 8g. Sắc uống ngày 1 thang.
Bài 2: Chữa tăng huyết áp, đau đầu choáng váng, đầu óc căng thẳng, khó ngủ:
Nụ hòe, hạt muồng, số lương bằng nhau, đều sao vàng, tán thành bột mịn, mỗi lần uống 5g, ngày uống 2-4 lần.
Bài 3: Chữa tăng huyết áp, đau mắt:
Nụ hòe 10g, Lá sen( hoặc ngó sen) 10g, Cúc hoa vàng 4g. Sắc nước uống hàng ngày.
Bài 4: Chữa băng, lậu huyết ở phụ nữ:
Hạt hòe ( tẩm rượu sao) 250g, Đan sâm (tẩm dấm sao) 125g, Hương phụ (tẩm đồng tiện sao) 60g. Tất cả tán thành bột, luyện thành viên nhỏ, mỗi buổi sáng uống 15g với cháo.
Bài 5: Chữa sốt xuất huyết khi sốt đã lui mà còn xuất huyết nhẹ, chảy máu dưới da, trẻ con chảy máu cam, chảy máu chân răng:
Quả hòe sống mỗi ngày sắc 10g uống.
Bài 6: Chữa sa trực tràng(lòi dom):
Quả hòe, Khổ sâm lượng như nhau, nghiền thành bột mịn, hòa với nước sền sệt, bôi vào trực tràng đang sa.
Bài 7: Chữa trĩ nội:
Quả hòe (sao kỹ cho đến khi chuyển sang màu tím) 100g, Kim ngân hoa 100g, Cam thảo dây 12g, Nghệ vàng 10g. Tất cả tán thành bột, trộn đều, uống mỗi lần 8g, ngày uống 3 lần lúc đói.
Bài 8: Chữa dời leo(Zona):
Lá hòe, Lá dừa cạn, liều lượng như nhau, giã nát, đắp lên vùng da bị tổn thương. Kết hợp uống bài thuốc:
