Đại cương
Khái niệm
Ngộ độ tôm, cua, sò, hến bao gồm các hội chứng đặc biệt: liệt, độc tố thần kinh, giảm trí nhớ xuất hiện sau ăn.
Sinh bệnh học
Các độc tố saxitoxin và gonyautoxin gây chẹn kênh natri của cơ và thần kinh có hồi phục.
Độc tố thần kinh gây ra bởi brevetoxin, 1 chất độc hoạt hóa natri đi vào trong tế bào.
Ngộ độc gây thay đổi trí nhớ gây ra bởi acid domoic.
Điều trị
Điều trị chung (phác đồ điều trị ngộ độc thức ăn)
Điều trị hỗ trợ
Co giật:
Bảo đảm đường hô hấp.
Chỉ định Benzodiazepam để kiểm soát ban đầu.
Nếu có co giật kéo dài hoặc tái phát, nên cho thuốc co giật khác như phenobarbital.
Hạ huyết áp:
Điều trị bằng truyền dịch muối đẳng trương (10 – 20ml/kg), đặt tư thế Trendelenburg, thuốc vận mạch như Dopamin tăng liều dần, nếu huyết áp không cải thiện có thể thêm Norepinephrine.
Rối loạn nhịp:
Co giật nên kiểm soát và tình trạng toan chuyển hóa nên điều chỉnh.
Nếu QRS giãn rộng hoặc loạn nhịp kéo dài, natribicarbonate 1 – 2mEq/kg có thể chỉ định bolus tĩnh mạch và nhắc lại nếu cần nhưng không để pH máu > 7,55.
Lidocain có thể sử dụng trong nhịp nhanh thất, 1 – 2mg/kg tĩnh mạch có thể lặp lại sau 10 – 15phút với liều 0,5 – 1mg/kg, sau đó 2 – 4mg/phút.
Bretylium có thể cho nếu nhịp nhanh thất không đáp ứng với Lidocain, liều 5 – 10mg/kg tĩnh mạch trong 1 phút, nhắc lại nếu cần với tổng liều 30mg/kg.
Theo dõi
Theo dõi bệnh nhân
Các thông số hô hấp và tim mạch nên theo dõi liên tục ở những bệnh nhân có triệu chứng.
Tiến triển và tiên lượng
Thể liệt:
Giai đoạn ủ bệnh thường dưới 30 phút.
Giai đoạn bệnh tiến triển có thể kéo dài vài giờ đến vài ngày, tình trạng yếu cơ có thể kéo dài vài tuần.
Trong những trường hợp nặng, liệt cơ hô hấp dẫn đến suy hô hấp và yếu liệt các cơ khác.
Độc tố thần kinh:
Giai đoạn ủ bệnh thường kéo dài vài phút đến vài giờ.
Giai đoạn bệnh tiến triển có thể kéo dài vài giờ đến vài ngày.
Giảm trí nhớ:
Giai đoạn ủ bệnh thường kéo dài 15 phút đến 38 giờ.
Cũng có thể mất trí nhớ dài hơn.
